- Dostałem mandat w wysokości 2,5 tys. zł. Zapłaciłem tę sumę, ale złożyłem wniosek do sądu o uchylenie kary. Sąd uchylił mandat, ale pieniędzy mi nie zwrócił. Nie rozumiem tego działania - żali się przedsiębiorca.
Taka decyzja sądu jest zgoda z prawem. Polski sąd może uchylić mandat, jeśli nie doszło do popełnienia wykroczenia skarbowego (jest nim np. brak numeru ewidencyjnego kasy). Jednakże, jeśli mogło dojść do popełnienia przestępstwa skarbowego (np. niezapłacenia podatku), sąd zatrzyma wpłaconą z mandatu sumę do czasu zakończenia postępowania, w ramach którego sprawdzane jest czy do popełnienia przestępstwa doszło.
Kiedy okaże się, że przedsiębiorca nie popełnił czynu zabronionego przez kodeks karny skarbowy, zapłacona kwota powinna zostać mu zwrócona.
Dostałeś mandat...
Za popełnienie wykroczenia skarbowego możliwe jest nałożenie mandatu karnego. Mateusz Machalski, asystent podatkowy w Independent Tax Advisers, wyjaśnia, że warunkiem do nałożenia mandatu jest sytuacja, kiedy wina i osoba sprawcy nie budzą wątpliwości. Niezbędnym warunkiem jest również zgoda obwinionego na obciążenie go mandatem.
- Organ, nakładając mandat, ma obowiązek pouczyć o możliwości odmówienia zapłaty mandatu przez obwinionego - podkreśla Mateusz Machalski.
Pan Machalski dodaje, że w razie odmowy przyjęcia mandatu postępowanie będzie się toczyło na zasadach ogólnych.
... możesz się odwołać...
Jednakże w praktyce zdarzają się przypadki, kiedy osoba wyraża zgodę na zapłatę mandatu, wpłaca należność, ale jednocześnie wnosi o uchylenie należności do sądu.
Jakub Rychlik, doradca podatkowy, zwraca uwagę, że kodeks karny skarbowy nakazuje niezwłoczne uchylenie mandatu za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie skarbowe. Będzie tak, gdy mandat został nałożony za czyn, który w ogóle nie jest karalny (np. brak numeru ewidencyjnego na kasie fiskalnej), jak i za czyn, który jest karalny, ale nie stanowi wykroczenia skarbowego, tylko przestępstwo skarbowe (np. uszczuplenie podatku powyżej pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w czasie jego popełnienia, czyli obecnie 6930 zł).
Ewelina Lelito, starszy konsultant w BDO, podpowiada, że uchylenie mandatu następuje na wniosek ukaranego złożony w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu lub z urzędu.
- Uprawniony do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona kara grzywny - tłumaczy Ewelina Lelito.
Jakub Rychlik mówi, że uchylenie mandatu przez sąd rejonowy następuje w formie postanowienia. Postanowienie wydawane jest na posiedzeniu, a zatem bez konieczności odbycia rozprawy. Sąd nie ma prawa zmniejszyć lub zwiększyć kary.
? Może jedynie albo mandat uchylić, albo odmówić jego uchylenia - argumentuje Jakub Rychlik.
Przed wydaniem postanowienia - jak sugeruje Ewelina Lelito - sąd może zarządzić stosowne czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego.
... a sąd podejmie decyzję
Prawdą jest jednak, iż w praktyce przypadki uchylenia prawomocnego mandatu karnego zdarzają się sporadycznie. Na ten aspekt zwraca uwagę Tomasz Rudyk, adwokat w DLA Piper Wiater, który wyjaśnia, że najczęściej dzieje się tak, gdy po otrzymaniu mandatu karnego za wykroczenie skarbowe podatnik otrzyma decyzję umarzającą postępowanie podatkowe, a więc faktyczne potwierdzenie, że nie popełnił wykroczenia.
- Sąd, uchylając mandat karny, nakazuje organowi niezwłoczny zwrot uiszczonej kwoty, chyba że czyn zarzucany sprawcy wyczerpuje znamiona innych czynów zabronionych, wówczas kwota mandatu stanowi zabezpieczenie majątkowe grożących kar - ostrzega Tomasz Rudyk.
Mateusz Machalski potwierdza, że uiszczoną przez obwinionego kwotę zatrzymuje się do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie na poczet potencjalnej kary.
Jeżeli uchylając mandat karny, sąd stwierdzi, że zarzucany sprawcy czyn wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego, przestępstwa lub wykroczenia, wówczas sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.
Z kolei skutkiem uchylenia mandatu - jak zastrzega Jakub Rychlik - jest obowiązek zwrotu uprzednio wpłaconej grzywny.
Trzeba pamiętać, że postanowienie o uchyleniu prawomocnego mandatu karnego lub nieuwzględniające wniosku o uchylenie nie podlega zaskarżeniu. (źródło: Dziennik Gazeta Prawna, data artykułu: 2011-05-19)
Treść artykułu dotyczy stanu prawnego obowiązującego w czasie, kiedy powstała oryginalna publikacja w piśmie.
