W połowie grudnia będzie można zapoznać się z nowym rozporządzeniem dotyczącym zwolnień z obowiązku stosowania kas fiskalnych. Dotychczasowe przepisy obowiązują do 31 grudnia. W pierwszej kolejności trzeba znowelizować delegację dla Ministra Finansów w ustawie o VAT, która pozwoli mu wydać akt wykonawczy. Tak uważa Minister Finansów Andrzej Grabowski.
Zdaniem ekspertów, jeżeli noweli ustawy o VAT przed końcem roku nie uda się przeprowadzić, minister może przedłużyć obecne rozporządzenie i skończyć pracę nad zmianą ustawy do 23 kwietnia 2010 r. Jest to końcowy termin przyznany ministrowi finansów przez Trybunał Konstytucyjny na rozwiązanie kwestii stosowania lub nie kas fiskalnych przez podatników.
Gra z czasem
Niestety z dotychczasowej praktyki stosowania kas wynika, że prawdziwe jest twierdzenie, że prowizorki są najtrwalsze. Katarzyna Bieńkowska, doradca podatkowy w Dewey & LeBoeuf pokazuje, że rok w rok, gdy kończyła się ważność danego rozporządzenia o zwolnieniach ze stosowania kas, wykonywane były gwałtowne ruchy, by zdążyć przed końcem roku i utrwalić niedobrą praktykę w tym zakresie na kolejny rok. Ponadto, w sytuacji , gdy tematykę kas fiskalnych podejmuje się w ostatniej chwili, nie ma zazwyczaj czasu na analizę dotyczącą zakresu, w którym kasy powinny być stosowane, przez kogo i na jakich warunkach.
Podobnie uważa Dorian Liszcz, ekspert z firmy GMTR zajmującej się m.in. produkcją kas fiskalnych. Zwraca on uwagę, że niestety lata mijają, mamy już nawet wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący braku równości w traktowaniu podatników zobligowanych do stosowania kas, ale problem oderwania rzeczywistości urzędniczej od rzeczywistości podatnika pogłębia się. Liszcz stwierdza, że obowiązek ewidencjonowania podatku to nie kara, to nie nagroda - to elementarna równość obywateli wobec obowiązującego prawa. Dodaje przy tym, że od stycznia nastąpi jakaś zmiana przepisów w zakresie kas - trudno jednak ocenić jaka.
Wytyczne Trybunału
Lipcowy wyrok TK zobowiązuje Ministra Finansów zamieszczenia przepisów o zwolnieniach od obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych w ustawie o VAT do 23 kwietnia 2010r ? a nie jak dotąd w rozporządzeniu wykonawczym. Jacek Pyssa, radca prawny współpracujący z Instytutem Studiów Podatkowych Modzelewski w Warszawie, zwraca na to uwagę i tłumaczy, że najprostszym rozwiązaniem byłoby przedłużenie obowiązywania dotychczasowego rozporządzenia w sprawie kas na następne kilka miesięcy. Budzi to jednak wątpliwości, gdyż oznaczałoby to, że podatnicy znowu zostaną postawieni przed faktami dokonanymi bez możliwości dostosowania się do nowych obowiązków w zakresie rozliczania VAT w rozsądnym czasie. Ustawodawca podatkowy, zwłaszcza w zakresie regulacji przepisów dotyczących kas fiskalnych, przyzwyczaił wszystkich już do braku właściwej vacatio legis dla wprowadzanych przepisów.
Pyssa pokazuje również inny ważny aspekt: konieczność wprowadzenia zwolnień od obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas do ustawy o VAT może być dla ministra finansów dobrym impulsem do znaczącej modyfikacji listy tych zwolnień. Pyssa z nadzieją życzy podatnikom, zwłaszcza tym zagrożonych utratą zwolnienia od obowiązku stosowania kas, aby okres niepewności był jak najkrótszy.
Możliwy trik
Barbara Szulc, konsultant w TPA Horwath Sztuba Kaczmarek, uważa, że w chwili obecnej dla opracowania regulacji dotyczących kas fiskalnych najbardziej racjonalnym rozwiązaniem wydaje się być działanie dwutorowe: z jednej strony jak najszybciej należy przeprowadzić proces legislacyjny zmieniający niekonstytucyjną delegację ustawy o VAT do wydawania rozporządzeń w sprawie kas fiskalnych, tak aby zdążyć z wprowadzeniem go w życie do 23 kwietnia przyszłego roku, a z drugiej strony, w celu zabezpieczenia ciągłości aktualnie obowiązujących zwolnień i tym samym zapewnienia bezpieczeństwa podatników objętych tymi zwolnieniami, należałoby wybrać mniejsze zło i przedłużyć obowiązywanie przepisów rozporządzenia na podstawie obecnej delegacji ustawowej (oczywiście na okres nie dłuższy niż do momentu utraty jej mocy prawnej, tj. 23 kwietnia 2010 r.).
Szulc ostrzega, żę nie można przecież dopuścić do sytuacji, w której z powodu opóźnień w naprawczym procesie legislacyjnym podatnicy z dnia na dzień utracą zwolnienia ze stosowania kas fiskalnych.
Według Pawła Jabłonowskiego, szefa Departamentu Podatkowego Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna, dobrą wiadomością dla podatników jest fakt, że zakres zwolnień ze stosowania kas będzie musiał być uregulowany precyzyjniej w ustawie o VAT. Trudno jedna na dzień dzisiejszy jednoznacznie stwierdzić, jak zmiana ta wpłynie na zakres zwolnień. Przeniesienie delegacji do ustawy bezsprzecznie wpłynie na stabilność przepisów w tym zakresie, co zminimalizuje coroczny problem podatników dotyczący stosowania kas rejestrujących.
Ważny podatnik
Eksperci są zgodni co do jednego: zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych powinny być przeniesione do ustawy o VAT. Przepisy takie zapewniłyby możliwość planowania obowiązków podatkowych w długim horyzoncie czasowym. Podatnik ma prawo oczekiwać, że prawo będzie stabilne, i że nie będzie z dnia na dzień zaskakiwany decyzjami, które mają dla niego istotne znaczenie i konkretny wymiar finansowy.
Autor: Ewa Matyszewska, źródło: Dziennik Gazeta Prawna, artykuł z dnia 2009-11-03
Treść artykułu dotyczy stanu prawnego obowiązującego w czasie, kiedy powstała oryginalna publikacja w piśmie.
