Podatnikom, u których nie występuje podatek należny (wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub są podatnikami zwolnionymi od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9), urząd skarbowy dokona zwrotu na rachunek bankowy podatnika (w banku mającym siedzibę na terytorium kraju) lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od daty złożenia odpowiedniego wniosku przez podatnika (art. 111 ust. 4 i 5 ustawy o VAT).
Zwrot części kwot wydatkowanych na kupno kas fiskalnych nie jest definitywny. Może się wydarzyć wiele sytuacji, w których podatnik będzie zobowiązany do oddania odliczonych (zwróconych) kwot. Ustawa nakazuje zwrot w przypadku gdy:
- w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania podatnik zaniechania używania kas
- podatnik nie zrobi w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis,
- podatnik naruszy warunki powiązane z odliczeniem (zwrotem) kwot, określone w przepisach rozporządzenia wykonawczego, którym jest Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2008 r. Nr 228, poz. 1509).
>Sposób, terminy i warunki odliczenia.
Wspomniane wyżej rozporządzenie określa szczegółowo sposób, w jaki podatnik może odzyskać kwotę w granicach limitu 700 zł.
Podstawą do odliczenia (zwrotu) jest posiadanie przez podatnika dowodu zapłaty całkowitej należności za kasę rejestrującą.
Zauważmy, że nie stanowi przeszkody przy korzystaniu z możliwości odliczenia (zwrotu) sfinansowanie zakupu przy użyciu środków pochodzących z kredytu lub pożyczki bankowej (lub innego kredytu - pod warunkiem, że nie jest to kredyt kupiecki przyznany przez sprzedawcę kas - w tym wypadku bowiem nie będziemy w stanie okazać dowodu zapłaty całej należności dla dostawcy).
O terminie zwrotu kwoty dla podatników, którzy prowadzą sprzedaż wyłącznie zwolnioną z podatku lub sami korzystają ze zwolnienia podmiotowego wspomniałem już wcześniej. Podatnicy czynni VAT, prowadzący sprzedaż opodatkowaną mogą odliczyć w ramach limitu kwoty wydatkowane na zakup kas w deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie, lub za okresy następujące po tym okresie rozliczeniowym. Istnieje jednak określone ograniczenie: kwota dokonanego w danym okresie rozliczeniowym odliczenia, z tytułu zakupu kas rejestrujących, nie ma prawa być wyższa od kwoty różnicy między podatkiem należnym a podatkiem naliczonym.
Co jednak zrobić w wypadku, gdy gdy kwota podatku naliczonego jest większa albo równa kwocie podatku należnego w danym okresie rozliczeniowym, i nie ma od czego odliczyć wydatku na zakup kasy fiskalnej?
Brak nadwyżki podatku należnego nad naliczonym nie jest przeszkodą. Podatnik może bowiem otrzymać zwrot nierozliczonej wcześniej kwoty, z tym że w danym okresie rozliczeniowym kwota zwrotu nie może przekroczyć równowartości:
1) 25 % kwoty przysługującej podatnikowi do odliczenia przed jego pierwszym dokonaniem - jeżeli podatnik składa deklaracje za okresy miesięczne, lub
2) 50 % kwoty określonej w pkt 1 - jeżeli podatnik składa deklaracje za okresy kwartalne.
>Warunki dokonania odliczenia (zwrotu).
Dokonanie odliczenia może nastąpić pod warunkiem złożenia przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania, pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania, które podatnik zamierza stosować do ewidencjonowania.
W przypadku podatników, którzy zamierzają stosować do ewidencjonowania jedną kasę rejestrującą, zgłoszenie może być dokonane na formularzu zgłoszenia o miejscu instalacji kasy rejestrującej zgodnie z przepisami dotyczącymi kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (na formularzu stanowiącym załącznik numer 3 do rozporządzenia). Ale uwaga - zgłoszenie to musi zostać złożone przed powstaniem obowiązku ewidencjonowania.
Odliczenia mogą dokonać wyłącznie podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie nie później niż w obowiązujących ich terminach, przy użyciu kas rejestrujących spełniających wymagania określone w przepisach dotyczących kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania.
Podatnicy, którzy wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku VAT, albo zwolnieni są od tego podatku ze względu na wysokość obrotów, aby móc wystąpić z wnioskiem o zwrot muszą:
1) rozpocząć ewidencjonowanie nie później niż w obowiązującym ich terminie,
2) złożyć zgłoszenie o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania,
3) złożyć zgłoszenie o miejscu instalacji kasy rejestrującej wymagane na podstawie przepisów dotyczących kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (zał. 3 do rozporządzenia)
Zwrot nie jest automatyczny ? może być dokonany wyłącznie na wniosek podatnika składany do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wniosek powinien zawierać:
- imię i nazwisko lub nazwę podatnika,
- dane adresowe oraz numer identyfikacji podatkowej,
- w przypadku podatników świadczących usługi przewozów osób i ładunków taksówkami osobowymi i bagażowymi - dodatkowo informację o numerze licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką oraz numerze rejestracyjnym i bocznym taksówki, w której zainstalowano kasę rejestrującą.
Do wniosku należy dołączyć:
1) dane określające imię i nazwisko lub nazwę podmiotu prowadzącego serwis kas, który dokonał fiskalizacji kasy rejestrującej;
2) oryginał faktury potwierdzającej zakup kasy rejestrującej wraz z dowodem zapłaty całej należności za kasę rejestrującą;
3) informacje o numerze rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, na który należy dokonać zwrotu;
4) fotokopię świadectwa przeprowadzonej legalizacji ponownej taksometru współpracującego z kasą o zastosowaniu specjalnym służącą do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu tych usług, w tym również zintegrowanego w jednej obudowie z kasą - w przypadku podatników świadczących usługi przewozu osób i ładunków taksówkami osobowymi i bagażowymi.
Odliczenia i zwroty dotyczą również zakupu kas rejestrujących zintegrowanych w jednej obudowie z taksometrem, które spełniają wymogi określone w przepisach dotyczących kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania.
Kiedy trzeba będzie zwracać?
Jak już wcześniej wspomniałem w przypadku, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania podatnik zaprzestanie używania kas lub nie dokona w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis, powstanie obowiązek zwrotu wcześniej odliczonych lub otrzymanych od fiskusa kwot ? to zapis ustawowy. Rozporządzenie wymienia jednak dodatkowe sytuacje, w których powstanie obowiązek zwrotu.
Obowiązek zwrotu odliczonych lub zwróconych kwotr powstaje, jeżeli w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania:
1) podatnik zaprzestanie działalności;
2) nastąpi otwarcie likwidacji;
3) zostanie ogłoszona upadłość;
4) nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału);
5) podatnik dokona odliczenia z naruszeniem wcześniej opisanych warunków
Obowiązek zwrotu dotyczy tylko tych kas, których dotyczą wymienione w punktach 1-5 okoliczności, i powstaje z upływem ostatniego dnia miesiąca lub kwartału, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie zwrotu.
Zwrotu należy dokonać nie później niż w terminie rozliczenia podatku od towarów i usług za miesiąc lub kwartał, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie zwrotu. W przypadku podatników prowadzących wyłącznie sprzedaż zwolnioną lub zwolnionych od podatku ze względu na wysokość obrotów, zwrotu należy dokonać nie później niż do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające jego dokonanie.
Pytania i wątpliwości.
Na tle przedstawionych powyżej przepisów powstają często wątpliwości.
Pytanie: Czy przy zakupie kas pozostającym w związku z rozwojem działalności lub chęcią wyposażenia punktów sprzedaży w kasy rezerwowe lub dodatkowe stanowiska kasowe, dokonanym po terminie rozpoczęcia ewidencjonowania, można skorzystać z prawa do odliczenia części kwot wydatkowanych na zakup kas?
Odpowiedź: Niestety nie, jeżeli kasy te nie były uwzględnione w pisemnym zgłoszeniu składanym przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania. Bezwzględnym warunkiem skorzystania z odliczenia (zwrotu) jest wskazanie ilości kas w zgłoszeniu, a następnie rozpoczęcie ewidencji przy ich użyciu w terminach określonych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Nie ma znaczenia przyczyna, dla której podatnik kupuje nowe kasy.
Pytanie: Czy jeśli ostatnią sprzedaż zaewidencjonowano na kasie po upływie dwóch lat od daty rozpoczęcia ewidencjonowania, a podatnik zlikwidował działalność po upływie czterech lat od rozpoczęcia ewidencjonowania, powstanie obowiązek zwrotu odliczonej wcześniej kwoty?
Odpowiedź: Tak. Ustawa o podatku od towarów i usług stwierdza w art. 111 ust. 6: "Podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania lub nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis, a także w przypadkach naruszenia warunków związanych z odliczeniem tych kwot, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7 pkt 1. "
Organy podatkowe stoją na stanowisko, iż sytuacja opisana w pytaniu oznacza zaprzestanie używania kas w okresie trzyletnim - co wywołuje skutek w postaci konieczności dokonania zwrotu. Zauważmy, że gdyby podatnik przed likwidacją działalności dokonał sprzedaży, nawet pojedynczej, dla której istnieje obowiązek rejestracji przy użyciu kasy rejestrującej, skutek taki nie wystąpiłby (chyba, że fiskus wykazałby pozorność czynności). Można bowiem założyć, że przepis mówi o trwałym i definitywnym zaprzestaniu używania, a nie przerwie, wynikającej z okresowego braku sprzedaży na rzecz konsumentów, która może wystąpić w okresie trzyletnim.
Pytanie: Zainstalowałem w sklepie dwie kasy fiskalne. Skorzystałem z możliwości odliczenia części wydatków od podatku VAT. Po roku ich używania sklep został okradziony - ukradziono między innymi kasy fiskalne. Czy w związku z tym zdarzeniem muszę zwrócić odliczone wcześniej kwoty? Czy przy zakupie kas, które zastąpią te skradzione mogę skorzystać z odliczenia?
Odpowiedź: Tak. Obowiązuje bowiem bezwzględnie przepis mówiący o zwrocie odliczonych wcześniej kwot, w przypadku zaprzestania użytkowania. Ani ustawa, ani przepisy wykonawcze nie zawierają definicji terminu ?zaprzestania użytkowania?. Nie zawierają również przepisów wyłączających stosowanie tej zasady w przypadkach losowych, nawet niezawinionych przez podatnika. Tak więc w przypadku kradzieży, zniszczenia lub utraty w inny sposób kasy w okresie 3 lat od daty rozpoczęcia ewidencjonowania powstanie obowiązek zwrotu odliczonych wcześniej kwot. Nie ma również możliwości skorzystania z odliczenia w przypadku zakupu kas, które mają zastąpić kasy skradzione ? z przyczyn, które wymieniłem w odpowiedzi na pierwsze pytanie.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 5.04.2004 r. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2008 r. Nr 228, poz. 1509)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. z dnia 1 grudnia 2008 r. Nr 212, poz. 1338)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2008 r. Nr 228, poz. 1510) (data artykułu: 22.07.2009, autor: R.G., źródło: podatki.pl)
Treść artykułu dotyczy stanu prawnego obowiązującego w czasie, kiedy powstała oryginalna publikacja w piśmie.
